درباره ما

نهایت افتخار ماست که خدمت رسان شما باشیم

بایگانی

نويسندگان

پيوندها

شبکه های اجتماعی

تصاوير برگزيده

دانستنیهای مفید فرش(طبقه بندي فرش ها)

برای کسب اطلاعات در مورد  طبقه بندي فرش ها

طبقه بندي فرش ها

 

 

طبقه بندي فرش ها


به علت تعدد مراكز فرش بافي در ايران و طرح هاي متنوع مورد عمل قالي بافان اين مناطق و تقليدي كه از طرح هاي اختصاصي يك منطقه در مناطق ديگر مي شود گاهي شناخت دقيق محل بافت برخي از فرش ها تا حدودي مشكل مي گردد در اين مورد ضابطه هايي از قبيل نوع گره، نوع رنگ، جنس الياف، تعداد پود، ارتفاع پرز و برخي ديگر از جزئيات مشخصه هاي مهمي هستند كه ملاك عمل خبرگان قرار مي گيرند.
گاهي فرش را از لحاظ مراكزي كه در آن خريد و فروش صورت گرفته است، نام گذاري مي كنند كه عملي كاملاً لغو و بي مورد است. به عنوان مثال فرش هايي به نام موصل (شهري در عراق) در اندازه هاي تقريبي ۱۳۰×۲۰۰ سانتي متر كه در اصل فرش هاي بافت همدان و كردستان هستند.
به طور كلي فرش هاي ايران را از نظرگاه مراكز بافت در دو گروه بزرگ مي توان طبقه بندي كرد.
فرش هاي ايلياتي 
فرش هاي ايلياتي دست بافت عشاير بوده و به علت ضرورت زندگي و كيفيت خاص كوچ، اكثر در اندازه هاي كوچك و كناره مي باشند. دستگاه هاي قالي بافي عشاير؛ افقي و ساختماني بسيار ساده دارند و به گونه اي است كه در موقع استقرار بتوانند به سادگي آن را گسترده و با آهنگ عزيمنت ايل، با سرعت و سهولت آن را جمع آوري كرده به پشت چهارپايان بسته و حمل كنند. فرش هاي ايلياتي بيشتر از نوع ضخيم و رنگ هاي به كار رفته در الياف آن ها بيشتر طبيعي مي باشد. گره فرش هاي آن ها اغلب از نوع تركي و در عشاير فارس زبان از نوع سنه است. نقشه هاي دلخواه بافنده هاي عشايري اكثر هندسي و ذهن بافت مي باشد. بافت فرش در اندازه هاي بزرگ و مطابق با نقشه هاي متداول در مراكز قالي بافي شهري در ميان عشاير معمول نيست.
فرش هاي روستايي و شهري
فرش هاي روستايي و شهري به طور معمول در كارگاه هاي ثابت بافته مي شوند و كيفيت بافت آنها از ضخيم ترين تا ظريف ترين نوع ممكن، متغير است. فرش هاي مراكز شهري اكثر داراي نقشه بوده و نسبت به فرش هاي ده بافت كيفيت بهتري دارند.
طبقه بندي فرش ها بر اساس اندازه 
۱- قاليچه هاي بسيار كوچك به نام هاي پادري، پاتختي و پشتي به ابعاد تقريبي ۶۰×۵۰ و ۸۰×۶۰ و ۹۰×۶۰ سانتيمتر.
۲- قاليچه هاي كوچك به نام ذرع و نيم به اندازه هاي تقريبي ۱۵۰×۱۰۰سانتيمتر و ابعاد مشابه. در بازار قاليچه هايي در مقياس كوچك تر از اين اندازه ها را به نام ذرع و چارك مي نامند.
۳- قاليچه هايي به نام موصل به اندازه هاي تقريبي ۲۰۰×۱۳۰ سانتيمتر.
۴- قاليچه هاي متوسط به نام سجاده يا دو ذرعي به اندازه هاي تقريبي ۲۱۰×۱۵۰ سانتيمتر.
۵- قاليچه هاي بزرگ و يا قالي هاي كوچك در ابعاد تقريبي ۱۵۰×۲۵۰ و ۱۷۰×۲۸۰ سانتيمتر و يا اندازه هاي مشابه كه در اصطلاح به آن ها «پرده» مي گويند.
۶- قالي هاي كوچك و بزرگ كه در اندازه هاي ۲×۳ و ۲/۵×۲/۵ و ۴×۳ و ۵×۴ و ۵/۴×۶ متر و يا اندازه هاي مشابه بافته مي شوند. (در قالي هاي به ابعاد فوق اختلاف بين طول و عرض به طور معمول يك متر در نظر گرفته مي شود).
۷- به غير از ابعاد فوق در مراكز بافندگي ايران بنابر سنت ها و عادت هاي بافنده ها، كناره هاي كوتاه كه در اصطلاح به آن «خرك» گفته مي شود به اندازه هاي تقريبي ۹۰-۸۰×۲۳۰-۱۸۰ سانتيمتر و كناره هاي معمولي به عرض ۷۰ تا ۱۱۰ سانتيمتر و طول ۲۸۰ تا ۱۶۰۰ سانتيمتر نيز بافته مي شوند.
۸- كلگي و يا سرانداز كناره عريضي است به ابعاد تقريبي۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتيمتر عرض و ۲۵۰ تا ۵۰۰ سانتيمتر طول كه معمولاً راهروهاي فراخ را با آن مفروش مي نمايند و يا در بالا و پائين فرش اصلي سالن پهن مي شوند.
علاوه بر مقياس هاي ياد شده در بسياري از مناطق بافندگي ايران از جمله كرمان، تبريز، بيرجند، شيراز، بختياري، نائين و غيره فرش هاي مربع به اندازه هاي ۱×۱ و ۵/۱×۵/۱ و ۲×۲ و ۵/۳×۵/۳ متر بافته مي شود و در اصفهان و تبريز و قم فرشينه هاي گرد و بيضي شكل در مقياس هاي نه چندان بزرگ و به تعدادي نه چندان انبوه توليد مي شود.
فراسوي اين اندازه ها و معيارهاي تجارتي گاهي به فرش هايي بسيار گران بها و با ارزش اغلب در اندازه هاي بزرگ بر مي خوريم كه بر اساس سفارش بافته شده و غالباً زينت بخش بناها و ساختمان ها يا كاخ هاي با شكوه بزرگان عالم و ثروتمندان جهان مي گردند.
يكي از نمونه ها، فرش زيبايي است در مساحت ۷۳۰ متر مربع (۷/۲۰×۳۵ متر) كه در سال هاي اخير بعد از چهار سال كار مداوم ۵۲ بافنده ماهر، تحت سرپرستي استاد رضا زاينده به اتمام رسيده است. در نقشه اين فرش جالب از شاهكارهاي هنرمند طراح؛ استاد اكبر زرين نقش، نماي داخلي گنبد شيخ لطف الله (اصفهان) بافته شده است. براي برجسته نشان دادن نقش هاي اين شاهكار بي همتا تنها ۱۵۰۰ كيلوگرم ابريشم خالص به كار رفته است.
فرش گل ابريشم بسيار بزرگ ديگري به مساحت ۱۲۴۰ متر مربع (۳۱×۴۰ متر) كه به جرأت مي توان آن را بزرگ ترين فرش دست بافت جهان ناميد نيز در سال هاي اخير پس از چهار سال كار بي وقفه چهل بافنده چيره دست نجف آبادي از دار پائين كشيده شده است. اين فرش فوق العاده جالب و ظريف بر اساس طرح هاي نائين با تار و پود پنبه اي و پرز پشم و ابريشم با ۲۰۰۰۰ گره در هر رج بافته شده است.
به هنگامي كه دفتر شاهكارهاي فرش ايران را ورق مي زنيم اشاره به چند نمونه فرش بسيار با اهميت ديگر البته نه به عظمت فرش هاي ياد شده فوق ولي حائز اهميت از نظر ظرافت و مشخصات استثنائي آن ها كه در سال هاي اخير بافندگان مبتكر و با ذوق آن ها را به مجموعه فرش هاي بسيار نفيس ايران افزوده اند بسيار به جا خواهد بود.
يكي از آن ها قاليچه كوچكي به مساحت ۲ متر مربع است كه يك خانواده تبريزي كار بافت آن را با نهايت استادي با به كار بردن ۲۲۰۰ قطعه سنگ قيمتي به پايان رسانيده است. ديگري قاليچه اي حجمي به شكل بطري نوشابه به ارتفاع ۱۲۵ سانتي و قطر ۳۰ سانتي متر كه توسط يك هنرمند قالي بافت به نام حسين كوزه گر به صرف ۴ سال وقت بافته شده است.
در اصفهان فرشي به نام ثارالله در ابعاد ۳۶۰×۵۱۰ سانتي متر با ۳۱ ميليون گره (۱۶۸۸۴۵۳ گره در هر متر مربع) بافته شده و به بارگاه حضرت اباعبدالله الحسين (ع) هديه گرديده است. اين فرش بي نظير به مراتب از فرش شكارگاه وين كه به نام ظريف ترين قالي دوران صفويه نام برده شده است ريز بافت تر است (تعداد گره هاي فرش اخير الذكر ۱۲۷۴۰۰۰ گره در هر متر مربع است(
 
منبع: سایت صادرات فرش
 

لطفا به ادامه مطالب بروید ..

دانستنیهای مفید فرش(تاريخچه فرشبافي)

قالي بافي در دوره هاي پيشين

تاريخچه فرشبافي

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطف

قالي بافي در دوره هاي پيشين

تاريخچه فرشبافي

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

 

قالي بافي در دوره هاي پيشين

تاريخچه فرشبافي

 

با وجود آنكه در مورد اولين دست بافته هاي بشر اطلاعاتي كم و بيش كافي وجود دارد ولي درباره نخستین فرش هاي گره دار جهان و تاريخ و محل بافت آنها دانسته هاي ما اندك بوده و بيشتر در حدود حدس و فرضيه باقي مانده است. در رديابي معكوس مسير توسعه و پيشرفت فن قالي بافي و رسيدن به نقطه شروع و مهد اين پيشه مفيد كه پيدايش آن تنها بر اساس رفع احتياج و توسط چادرنشيانان و قبايل صحراگرد صورت گرفته است پژوهشگران اروپائي در گذشته در اثر تحقيقات خود به اين نتيجه رسيده بودند كه تمدن هاي باستاني مصر و اور گهواره فرش بافي جهان بوده اند و شواهد نستباً معتبري نيز در صحت اين مدعا در اختيار داشتند. از جمله مندرجات تورات به هنگامي كه در فصل هجرت قوم بني اسرائيل در باب آرايش خيمه ها و استفاده از قالي سخن مي راند و هم چنين ستون يادبودي از شلمنصر دوم آشوري كه در آن نقش دو تخته فرش با ريشه هاي بلند حكاكي شده است. 
فرضيه اين محققين كه قدمت بيشتر و اصالت كمتري داشته و بیشتر بر مبناي گفتاري استوار بوده و يا اشاره بر نمونه اي غير از فرش حقيقي چون نقش سنگي آن دارد با كشفيات باستان شناس معروف روسي به نام«رودنكو» كه در نيمه اول قرن اخير در ميان توده هاي يخي موفق به كشف يك تخته فرش گره دار مي گردد به كلي دگرگون شده و در نتيجه مهد قالي بافي از سواحل نيل و رودخانه هاي دجله و فرات به آسياي مركزي تغيير مكان مي دهد. با شرح كامل تر اين حفاري و تفاسيري كه بر نتيجه اين كشف با اهميت نوشته شد مسئله را در زير نور تابان تري مي بريم.
در سال ۱۳۲۸ شمسي (۱۹۴۷ميلادي) پروفسور رودنكو قطعه فرش گره داري را كه در اصل به عنوان پوشش اسب به كار مي رفته است در قبرهاي مستور از يخ چادرنشينان صحراگرد در محلي به نام «پازيريك» واقع در هشتاد كيلومتري مرز مغولستان در ميان كوه هاي آلتائي كشف مي نمايد. اين فرش كه قدمت آن به ۲۵۰۰ سال قبل مي رسد در اندازه هاي ۸۳/۱×۲ متر و با ۳۶۰۰ گره در دسيمتر مربع و در رنگ قهوه اي مسي و سبز روشن بافته شده است. تصويرهاي حاشيه آن با شكل هاي متداول در دوره هخامنشي و نقش هاي تخت جمشيد شباهت فراوان و بدون ترديدي دارند و در زمينه مركزي آن تصاوير ستاره هايي چهار پره اي شبیه شكل هاي منعكس شده بر روي اشياء كشف شده در لرستان مربوط به اين دوره در درون مجموعه اي از قاب ها محصور شده اند. 
درباره سابقه تاریخي اين فرش با اهميت كه در موزه «آرميتاژ» لنين گراد نگهداري مي شود پرفسور رودنكو معتقد است كه در زمان مادها و يا پارت هاي قديمي بافته شده است. بنابر نظريه ی يكي از پژوهشگران معروف به نم «ديماند» در فرش پازيريك تركيبي از طرح هاي آشوري و هخامنشي و سكائي بكار رفته است. او نيز مانند رودنكو عقيده دارد كه مبدأ اين فرش از ايران است. يكي ديگر از صاحب نظران فن به نام «اولريخ شورمان» پا را از اين فراتر نهاده و عقيده دارد كه اين فرش در آذربايجان بافته شده است. در حاليكه «يان بنت» معقتد است كه با وجود فاصله اي متجاوز از ۳۵۰۰ كيلومتر از كوه هاي آلتائي تا مرزهاي كنوني ايران، احتمال آنكه اين فرش كار بافنده هاي ايراني باشد بسيار ضعيف است. نامبرده در تاريخچه فرش پازيريك در كتابي تحت عنوان «قاليچه ها و قالي هاي جهان» قاطعانه تأكيد مي كند كه مهد هنر و فن قالي بافي در شرق آسيا و در ميان اقوام مغول بوده و از آنجا به نقاط غربي آسيا و از جمله ايران رسيده است. پروفسور رودنكو در ادامه كاوش هاي باستان شناسي خود چندي بعد، تخته فرش ديگري را با بافت ظريف تر در فاصله يكصد و هشتاد كيلومتري پازيريك در محلي به نام باسادار كشف نمود. در اينجا بايد يادآور شد كه قبل از كشفيات رودنكو يكي ديگر از باستان شناسان روسي بنام «كوزلف» در ناحيه اي بنام نوئين اولا واقع در سيبري موفق به يافتن تكه هايي از يك فرش ضخيم بافت گرديده بوده كه تاريخ بافت آن را بعد از فرش پازيريك دانسته و آن را به بافنده هاي دوره هخامنشي منتسب نموده اند. قرائن تاريخي تأييد كننده اين نكته است كه قالي بافي در زمان ساسانيان رونق داشته است و در ارتباط با اين مطلب سالنامه چيني «سوئي سو» مربوط به سال هاي ۵۹۰ تا ۶۱۷ ميلادي يعني اندكي پيش از انقراض سلسله ساساني در ميان كالاهاي ايراني از قالي نام مي برد.
در تأييد مجدد وجود قالي بافي در اين دوره، به فرش معروف «بهار خسرو» اشارتي داريم. ابوجعفر محمد جرير طبري در تاريخ طبري (۳۲۱-۲۲۵ هجري قمري) نيز به شرحي كه مي آوريم درباره اين قالي اظهار نظر كرده است: 
« ... كه يك قالي بسيار عالي كار ايران موسوم به بهار خسرو در قصر تيسفون به طول ۴۵۰ قدم و عرض ۹۰ قدم موجود بوده است ... » در حاليكه دكتر ربرت بامبان نويسند و پژوهشگر ايراني مقيم امريكا ابعاد اين فرش مزين به جواهرات گرانبها را دركتاب خود به نام «آيا مي دانيد كه» ۲۴×۲۶ متر ذكر كرده است.
وجه تسميه اين قالي زربفت و گرانبها به آن جهت است كه نقشه آن نمايانگر باغي آراسته با گل ها و پرندگان و جوي هاي آب روان بوده است. اين فرش زيبا و نفيس به روايتي به هنگامي كه خسرو پرويز پادشاه ساساني مغلوب «هراكليوس» امپراطور رم گرديد به دست سپاهيان غالب افتاد و به گفته اي ديگر، اين همان فرش معروف «بهارستان» است كه در شكست يزدگرد سوم آخرين پادشاه ساساني سپاهيان عرب آن را به غنيمت بردند.
در مدت دويست سالي كه ايران تحت تسلط اعراب بوده هنر قالي بافي دچار ركود گرديد و از پيشرفتي كه در زمان ساسانيان داشت، بازمانده ولي اين امر به آن معني نبود كه اين حرفه دچار توقف كامل شده باشد. چه همچنان در گوشه وكنار اين سرزمين بافت قالي و قاليچه با روند بطئي تري ادامه داشت. يادآوري اين نكته در اين جا ضروري است كه عرب ها در هيچ يك از دوره هاي تاريخي خود به فن قالي بافي اهميت قابل توجهي نشان ندادند حتي اين روزها نيز بافت قالي و قاليچه حرفه اي نيست كه اهالي كشورهاي عرب زبان را به خود جلب كند و به استثناي كشورهاي شمال افريقا مانند مصر و تونس و مراكش ساكنان ساير كشورهاي عربي با تمام علاقه اي كه به خريد اين متاع دارند با وجود اين از كار در كنار دارهاي قالي روي گردان هستند.
ركورد فن و حرفه قالي بافي در ايران تنها تا زمان خلفاي تجمل پرست اموي كه در كاخ هاي افسانه¬اي خود بي نياز از قالي گرانبها و نفيس ايراني نمي توانند باشند ادامه مي يابد در اين دوره در مأخذ تاريخي در شرح تحف و هداياي حكام محلي براي خلفاي حاشيه نشين دجله مكرر از قالي ايران نام برده مي شود. بنا به نوشته ابن خلدون (۷۳۲-۸۰۶ هجري قمري) جزء خراج ساليانه ناحيه طبرستان و گيلان به مأمون خليفه عباسي ششصد تخته قالي و قاليچه وجود داشته است.
در تأييد وجود كارگاه هاي قالي بافي حتي بعد از تسلط اعراب در ايران حجت ما نوشته هاي مورخين و جهان گردان عرب و فارسي زبان است كه به قالي و قالي بافي ايران اشارت متعدد دارند منتهاي مراتب در سال هاي اوليه تسلط اعراب تا حدود زيادي اين حرفه به بوته فراموشي سپرده شد. ولي با گذشت ايام به ويژه بعد از جنبش هاي استقلال طلبانه بار ديگر قالي بافي در ايران احياء شده و رونق گرفت. از جمله اين يادآوري هاي تاريخي اشارات ما به حدود العالم – تاريخ بيهقي – معجم البلدان و نوشته هاي مقدسي و ابن بطوطه؛ جهان گردان عرب است كه مراكز قالي بافي ايران در سيستان، فارس، آذربايجان، بخارا، قائنات، خوزستان، طبرستان و گيلان را در آثار خود مكرر نام برده اند.
تركان سلجوقي در سال ۴۱۶ شمسي محدوده وسيعي از خاك ايران را به تصرف خود درآورده و در آذربايجان و نواحي مركزي و غربي ايران استقرار يافتند. با اين تهاجم؛ زبان و فرهنگ آنان نيز به اين سرزمين آورده شد و با هنر و فرهنگ ايران مخلوط گرديد و در نتيجه طرح هاي قالي ايران در اين برخورد فرهنگي متأثر از طرح هاي سلجوقي شد. امروزه از فرش هاي ايراني مربوط به اين دوره اثري وجود ندارد. ولي به احتمال تشابه آن با نمونه فرش هايي كه در مسجد علاءالدين در قونيه (پايتخت سلجوقيان) ديده شده اند مي توان چگونگي آن ها را حدس زد. در اين باره با قيد احتياط مي توان اظهار نظر كرد كه طرح هاي قالي اين زمان با خطوط شكسته و بدون انحناء بوده و هم چنين ظرافت بافت آن ها نيز به پايه فرش هاي بافته شده در دوره هاي بعدي نمي رسيده است.
رونق و شكفتگي قالي بافي ايران تا زمان حمله مغول ادامه مي يابد در اشعار منوچهري، ناصر خسرو، انوري، عنصري به قطعات و قصايدي بر مي خوريم كه در آن ها ذكري از قالي و رنگرزي آن دوره به ميان آمده است. ولي با هجوم سپاهيان مغول، قالي بافي مانند ساير فعاليت هاي هنري تا مدتي متوقف مي شود.
در دوران تسلط تيموريان بر ايران (۷۴۸-۸۸۴ شمسی) بسياري از ويژگي هاي هنري ايران دست خوش دگرگوني هاي اساسي مي شود. در اين دوره با نفوذ فرهنگ چيني در صنايع ظريفه ايران كه مانند تأثير نقاشان و مجسمه سازان ايتاليائي در كار هنرمندان اروپاي قرون هجده و نوزده ميلادي است كار نقاشان و هنرمندان ايراني به مرزهاي كمال نزديك مي شود.
در زمينه نقش قالي تغييرات حاصله چنين بود كه طرح هاي هندسي رفته رفته به طرف طرح هاي با خطوط دوار و منحني گرايش يافته و موتیف هايي مانند پيچك ها، گل ها، نخل هاي بادبزني، توده هاي ابر مانند، قارچ ها، انواع حيوانات و پرندگان افسانه اي و معمولي مانند اژدها، سيمرغ، گربه وحشي، آهو و مانند آن در طرح هاي نقش قالي ايران ادغام مي گردند. با مشاهده مينياتورهايي از بهزاد؛ نقاش معروف و هم چنين در بوستان سعدي و ظفر نامه (شرح فتوحات تيمور لنگ) مي توان به سهولت دگرگوني طرح هاي قالي در اين دوره را درك نمود.
هنرهاي معماري، نقاشي، خطاطي و قالي بافي در اواخر حكومت تيموريان بويژه در زمان حكمراني شاهرخ ميرزا ( ۷۷۹-۸۵۰هجري قمري) و فرزند هنرمندش بايسنقر در نهايت كمال و اهمتي بودند.
بايسنقر خط ثلث را در كمال استادي مي نوشت و قرآن بزرگ و نفيسي به خط زيباي او موجود است و به علاوه كتيبه مسجد گوهر شاد مشهد را شخصاً خطاطي كرده است. اين شاهزاده با ذوق و ايمان به تشويق هنرمندان دوره خود علاقه و اشتياق خاصي نشان مي داد. معروف است بخش مهمي از ثروت افسانه اي را كه امير تيمور از غارت گري هاي خود بدست آورده بود فرزندان و نوادگانش چون شاهرخ ميرزا، بايسنقر، الغ بيك و سلطان بايقرا در راه اعتلاء هنرهاي زيباي ايراني مصروف داشتند و در دوره تيموريان شهرهاي سمرقند، بخارا، شيراز و به ويژه شهر هرات پايتخت اين سلسله به صورت مراكز مهم قالي بافي ايران در مي آيند.
بعد از تيموريان حكام سلسله هاي قره قويونلو و آق قويونلو كه در غرب ايران فرمانروايي داشتند مركز سياسي خود را در شهر تبريز قرار دادند. در اين دوره فرش هاي زيبايي در اين شهر بافته شد. به اين گونه حدس زده مي شود كه فرش هايي كه به اوايل دوره صفويه نسبت داده شده اند به احتمال در اين زمان در تبريز بافته شده اند.
سفير جمهوري ونيز «جوزپه باربارو» در دربار «اوزن حسن» (۸۴۷-۸۵۶ شمسي) از حكام آق قويونلو بارها از قالي هاي گرانبهايي كه در كاخ او ديده سخن گفته است. با تأسف امروزه از اين قالي هاي نفيس هيچ گونه اثري باقي نماند ه است.
 
قالي بافي در عصر صفويه (۱۱۳۵-۹۰۷ هجري قمری)
در دوره صفويه هنرهاي معماري، كاشي كاري، نقاشي، خطاطي، تذهيب و قالي بافي به حد كمال و درخشش خود رسيدند. در اين دوره هنرمندان ايراني به خلق آثاري آن چنان دل انگيز و زيبا مي¬پردازند كه هرگز همتايي نمي يابند. طرح هاي قالي ازخلاقيت و نبوغ هنرمندان اين عصر چنان بارور مي شوند كه پس از گذشت چند صد سال هنوز مورد تقليد بوده و با همه كوششي كه براي گشودن راهي به فراسوي چهارچوب هنري اين دوران معمول گرديده جز در تعدادي معدود توفيق چنداني نصيب طراحان نقش قالي نگرديده، گويي تمام نگاره ها و نقوش ممكن از پيش به دست اين هنرمندان چيره دست طرح و تكميل شده است.
قالي بافان اين دوره با استفاده از اين طرح ها در حدود يك هزار و پانصد تخته قالي و قاليچه از خود باقي مي گذارند كه برخي از آن ها به صورت شاهكارهاي مسلم قالي بافي دنيا ثبت مي شوند. در اين دوره قالي بافي از حالت يك پيشه روستايي و چادرنشيني به مقام يك حرفه با اهميت در كارگاه هاي شهري تغيير موضع داده و تجارت و صدور آن به كشورهاي اروپايي شروع مي شود. 
در سفر نامه هاي «تاورنيه» و «شاردن» و ساير كساني كه در آن موقع از ايران ديدن كرده اند به پيشرفت قالي بافي و مراكز متعدد بافت فرش در شهر هاي اصفهان، كاشان، تبريز و كرمان اشارات فراوان شده است.
فرش هاي بافته شده در اين دوره را بر اساس طرح هاي آن در گروه هاي زير طبق بندي مي كنند. ترنج دار، گلداني، شكارگاه، گلدار هراتي، درخت و بوته،‌ باغي، لهستاني

ا به ادامه مطالب بروید...

دانستنیهای مفید فرش(واژگان فرش)

واژگان فرش چیست ؟

برای اطلاع از تعریف و توضیحات به ادامه

واژگان فرش

 

سرترنج: معمولاً در ابتدا و انتهای طرح ترنج قالبی به همراه اجزا طرح کشیده می‌شود که اصطلاحاً به آنها سرترنج می‌گویند.
ترنج: به بخش مرکزی فرش که معمولاً مدور یا بیضی شکل است ترنج گفته می‌شود.
زمینه: بخشی است در میان فرش که گلها و اجزا طرح بر روی آن نقش بسته‌اند و اغلب در رنگهای لاکی، کرم و سرمه‌ای انتخاب می‌شود.
حاشیه: معمولاً به دو شکل باریک و پهن اطراف طرح مرکزی فرش را می‌پوشاند و وجود یک حاشیه پهن در میان حاشیه‌های باریک باعث می‌شود تا تعداد آنها فرد باشد.
دار: به دستگاه قالیبافی که از چوب یا فلز تهیه شده باشد اصطلاحاً دار گفته می‌شود که اجزا آن عبارتند از سردار، زیردار و راست روها. دارها بسته به نحوه قرار گرفتن بر روی زمین به انوع زیر تقسیم می‌شوند:
الف) دارهای افقی: دارهایی هستند که به موازات سطح زمین نصب می‌شوند و بافنده برای بافت بایستی روی آن بنشیند لذا عوارض حادی در انحنای ستون فقرات و شکل لگن خاصره ایجاد می‌شود. دارهای افقی مورد استفاده در خانواده‌های کوچ‌نشین فاقد راست‌روها می‌باشند تا عمل نصب و حمل و نقل به سهولت انجام شود.
ب) دارهای عمودی: معمولاً در کنار دیوار نصب می گردند و به دو صورت گردان و ثابت تقسیم بندی می شوند.
ابزار بافت: به وسایلی که برای بافت فرش مورد استفاده قرار می‌گیرند گفته می‌شود که اهم آنها عبارتند از: دفتین، چاقو، بر پاکی، سیخ و ...
پود رو ( پود نازک): در این نوع بایستی از تعداد لاها و تاب بیشتری استفاده شود تا پود ضمن نازک بودن از استحکام لازم نیز برخوردار باشد پود نازک از بالای ضربدری عبور داده می‌شود و پس از دور زدن چله‌های زیر و رو بر روی پود زیر به شکل زیگزاگ قرار می‌گیرد.
پود زیر (پود ضخیم): در این نوع پود که نخ ها در یک جهت تابیده می‌شوند هر چه تعداد لاهای نخ و مقدار تاب آن کمتر باشد بهتر است پود زیر ضخیم تر می‌باشد و از زیر ضربدری چله‌های فرش به طور مستقیم عبور داد می‌شود.
پود: پودها نیز معمولاً از جنس پنبه می‌باشند و به صورت افقی در بافت فرش استفاده می‌شوند و وظیفه آن نگهداری چله‌ها در کنار یکدیگر می‌باشد پودها را معمولاً به جهت رویت بهتر (در لابه لای چله‌ها) و رفع جمع‌شدگی رنگ می‌کنند که این رنگرزی نیز به دلیل مقرون به صرف بودن و آسانتر بودن با نیل صورت می‌پذیرد. پودها بسته به محل عبور آنها از بالا یا زیر ضربدری و یا ضخامت آنها به انواع زیر تقسیم می‌شوند.
سه لا گرد (سه لا سه گرد): در مناطقی مانند کاشان و اصفهان و ... به منظور ایجاد استحکام در چله‌ها ابتدا نخهای نازک چله را در سه گروه و در جهت عقربه‌های ساعت (S) تاب می‌دهند سپس این سه گروه را روی هم گذاشته و به منظور باز نشدن تاب اولیه در جهت عکس عقربه‌های ساعت (Z) می‌تابند. بدیهی است هر چه تعداد لاها و تاب نخ بیشتر شود استحکام نخ نیز بیشتر می‌شود.
کمانه: چوب یا قطعه‌ای لوله‌ای شکل است که محل چله‌های زیر و رو را در فرش تغییر می‌دهد و باعث می‌شود تا یک ردیف ضربدری در چند سانتیمتری دم بافت به وجود آید.
چله کشی: به نصب تار بر روی دار جهت بافت فرش به صورتی که تار‌ها یک در میان زیر و رو باشند چله‌کشی می‌گویند چله‌های زیر در پشت فرش قرار گرفته و توسط بدنه‌های پرز پوشانده می‌شوند و چله‌های رو نیز در داخل فرش قرار می‌گیرند عمل چله‌کشی به سه روش فارسی و‌آذری و یا تلفیقی انجام می‌شود.
طول پرز: به ارتفاع پرزهای فرش گفته می‌شود.
ریشه: به پایه و اساس هر چیزی ریشه گویند که در فرش پایه و اساس را جفت چله‌ها (یک چله زیر و یک چله رو) یعنی همان ریشه‌ها انجام می‌دهند. بدیهی است که اگر ریشه‌های فرش (جفت چله‌ها) را از ساختمان فرش خارج کنیم آن فرش کاملاً از هم گسیخته می‌شود و این ریشه‌ها هستند که پس از نصب بر روی دار امکان بافت را میسر ساخته و ابعاد و رجشمار فرش را مشخص می‌نمایند.
رجشمار: به تعداد رج های بافته شده (یا گره‌های زده شده) در یک گره ذرعی رجشمار می‌گویند. اندازه گره ذرعی بستگی به سبک بافت فرش (آذری یا فارسی) دارد.
رج: به ردیف طولی و عرضی گره‌ها رج می‌گویند.
گره ذرعی: به ۱۶/۱ ذرع و یا به ۴/۱ چارک گره ذرعی می‌گویند که در مناطق فارسی‌باف ۵/۶ سانتیمتر و در مناطق آذری‌باف ۷ سانتیمتر است.
چارک: به ۴/۱ ذرع، چارک گفته می‌شود که در مناطق فارسی‌باف ۲۶ سانتیمتر است و در مناطق آذری‌باف ۲۸ سانتیمتر است.
ذرع: واحد اندازه‌گیری طول فرش از قدیم می‌باشد که در مناطق فارسی‌باف معادل ۱۰۴ سانتیمتر و در مناطق کرمانی‌باف ۱۰۸ سانتیمتر و در مناطق آذری‌باف۱۱۲ سانتیمتر است.
گره‌زدن: به تاباندن خامه‌های پشمی یا ابریشمی به دور چله‌های فرش در حین بافت گره زدن می‌گویند.
تار (چله): نخ هایی هستند نازک، چند لا شده و پرتاب که معمولاً از جنس پنبه بوده و برای بافت فرش بایستی بر روی دار بطور عمودی نصب گردند و وظیفه آن نگهداری گره‌های فرش می‌باشند. جنس چله‌ها برای فرشهای ریزبافت به منظور برخورداری از استحکام لازم، ابریشمی انتخاب می‌شوند و در فرشهای بافت مناطق عشایری و روستایی جنس چله‌ها را به جهت مقاومت بیشتر در برابر سرما و رطوبت و همچنین ایجاد نرمی و انعطاف لازم در فرش که برای کوچ کردن امری ضروری است از پشم انتخاب می‌نمایند.
نمره: به تعداد کلاف های ۸۴۰یاردی (یک یارد = ۴۴/۹۱ سانتیمتر) نخ پنبه‌ای یک لا در یک پوند (یک پوند = ۵۹/۴۵۳ گرم) می‌گویند و معمولاً نمره نخ یک لای پنبه‌ای مورد استفاده در قالیبافی ۵، ۱۰، ۲۰ و بعضاً ۴۰ می‌باشد.
پنبه: الیاف سلولزی است که از غوزه گیاه پنبه به دست می‌آید و بر اثر سوختن بوی کاغذ سوخته از خود متصاعد می‌نماید و پس از دور شدن از آتش خاموش می‌شود و خاکستری نرم و پودر مانند باقی می‌گذارد.
دنیر: واحد اندازه‌گیری ضخامت الیاف ابریشم است و به وزن ۹۰۰۰ متر لیف ابریشمی بر حسب گرم گفته می‌شود لذا برعکس عدد متریک هر چه عدد دنیر بیشتر شود لیف ابریشمی ضخیم تر می‌گردد. دنیر ۶۰ الی ۱۶۰ در قالیبافی مصرف دارد و ظریفتر از آن (کمتر از دنیر ۶۰) را در پارچه‌بافی استفاده می‌نمایند.
ابریشم: الیاف بسیار بلند پروتئینی هستند که کرم ابریشم برای تولید پیله در اطراف خود ترشح می‌کند.
متریک: واحد اندازه‌گیری ضخامت خامه پشمی مورد مصرف در قالیبافی است. به عدد طولی خامه پشمی یک لا بر حسب متر که وزن آن یک گرم باشد می‌گویند لذا هر چه عدد متریک بیشتر بشود خامه پشمی یک لا ظریف‌تر می‌گردد. متداولترین اعداد متریک در خامه‌ها ۳ الی ۱۰ می‌باشند.
خامه: اصطلاحاً در هنر فرشبافی به نخ پشمی مورد استفاده برای پرزهای فرش است که به صورت دو لا تهیه می‌شود خامه گفته می‌شود.
پشم بهاره: پشمی است که طی روزهای آخر زمستان یا اول بهار، قبل از بارش اولین باران بهاری بر روی گوسفندان چیده شده باشد که بخاطر داشتن لطافت و طول زیاد و نداشتن خار و خاشاک از پشم پاییزه مرغوب تر است.
کرک: الیاف ظریف لابلای موی بز یا شتر است و لیکن در فرش، به الیاف ظریف و بلند پشمی (مانند پشم های گوسفندان نژاد مرینوس در استرالیا و یا بلوچ) کرک گفته می‌شود.
پشم: لیف پروتئینی و مجعد است که روی پوست گوسفندان می‌روید و بر اثر سوختن بویی مشابه بوی موی سوخته از خود متصاعد می‌نماید و پس از دور کردن شعله خاموش می‌شود و خاکستری نرم و پودر مانند باقی می‌گذارد.
فرش: کلمه‌ای است عربی و به هر آنچه که گستردنی باشد گفته می‌شود معادل فارسی آن قالی، قالیچه و ... می‌باشد.
 
منبع: پایگاه اطلاع رسانی ترنج

مطلب مراجعه فرمایید ..

دانستنیهای مفید فرش(فرش دستباف و انواع آن را میشناسید)

فرش دستباف و انواع آن را میشناسید

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

 

فرش دستباف و انواع آن


 بشر از زماني كه خود را شناخت و ضرورت وجود ملزومات زندگي را احساس نمود، به فكر داشتن منسوجي بود تا او را در برابر سرما و سختي زمين محافظت نمايد. پشم و موي حيواناتي نظير گوسفند و بز، اولين يافته‌هاي بشر براي برآوردن اين نياز بود و متعاقباً پوست اين حيوانات اولين زيرانداز يا به عبارت ديگر، فرش منسوج بود. به دنبال تحول و پيشرفت در زندگي، بشر آموخت كه مي‌تواند با در هم نمودن و فشردن الياف پشم، زيراندازي ضخيم‌تر و گرم‌تر به نام نمد تهيه نمايد. متعاقباً با فراگيري فنون ريسندگي و تابندگي، نخ‌هاي پشمي را توليد نمود و براي اولين بار با ادغام رشته نخ‌هاي افقي و عمودي نخ‌هاي پشم، گليم را ابداع كرد و اين سرآغازي بود براي ابداع فرش گره‌دار يا پرزدار كه هنر و فني پيشرفته‌تر بود. 
فرش واژه ای عربی است که به معنای زمین است و در زبان فارسی دارای مفاهیمی چون گسترده شدن، زیرانداز و کفپوش می باشد. با توجه به تعریف فوق مفاهیمی چون گلیم، نمد، زیلو، فرش ماشینی و دستباف را می توان فرش دانست.
 
مشخصات قالی دستباف
فرش دستباف دارای سه مشخصه زیر می باشد:
۱- دارای تار و پود می باشد.
۲- پرز داشته باشد.
۳- پرزها دور تارها گره خورده باشد.
 
انواع قالی
از لحاظ مواد مصرف شده در می توان قالی دستباف را در ۵ گروه زیر طبقه بندی کرد:
۱- پشمی: به فرشی که تار و پود آن از جنس پنبه و پرز آن پشمی باشد می گویند. لازم به ذکر است که در میان ایلات و عشایر به جای نخ پنبه از پشم استفاده می شود.
۲- تمام ابریشم: به فرشهایی که پرز و چله آن از ابریشم باشد، تمام ابریشم می گویند.
۳- گل ابریشم: در این گونه فرشها در نقش ها و دور حاشیه ها به جای پرز پشمی از ابریشمی استفاده می شود و معمولاً چله اینگونه فرشها از ابریشم است.
۴- کف ابریشم: در زمینه اینگونه فرشها به جای پرز پشمی از پرز ابریشمی استفاده می شود.
۵- سوف: نوعی قالی است که زمینه آن از پود ضخیم و نازک تشکیل شده و نقش گل و بوته ها پرز دار می باشد.
 
 
انواع فرش دستباف از لحاظ ابعاد:
فرش دستباف را از لحاظ انداز به ۷ نوع تقسیم می کنند که انواع آن عبارتند از:
۱- قالی: به فرشهایی که در اندازه های ۳×۲ متر،۵/۳×۵/۲ متر،۴×۳ متر،۴×۶ متر باشد، گفته می شود که به چهار دسته زیر تقسیم می شود:
الف) قالی های کوچک که ابعاد ۳×۲ متر،۵/۳×۳/۲ متر را شامل می شود.
ب) قالی های متوسط که ابعاد  ۴×۳  متر و ۸/۲× ۸/۲  متر را شامل می شود.
ج) قالی های بزرگ که ابعاد ۵/۴× ۵/۳  متر و ۸/۴×۷/۳ متر را شامل می شود.
د) قالی های بسیار بزرگ با ابعاد ۵×۴ و۶×۴ متر و بالاتر از این ابعاد را شامل می شود.
۲- قالیچه: به فرشهایی گفته می شود که مساحت آن از ۴ متر مربع کمتر باشد. اندازه قالیچه های متعارف شامل ۲۰/۲×۴۰/۱ و ۵/۲×۵/۱ متر می باشد.
به قالیچه های با اندازه ۲۰/۲×۴۰/۱ سجاده ای و یا دو ذرعی گفته می شود.
همچنین لازم به ذکر است که به قالیچه هایی با ابعاد  ۵/۲×۵/۱  را که ریز باف باشند پرده ای گویند.
۳- کلّگی: به فرش هایی می گویند که از نظر عرض از قالی کم عرض تر و از نظر درازا از ۴ متر کمتر باشد که در اندازه های ۳×۵/۱ متر،۳×۷/۱ متر و ۷/۳×۲ متر بافته می شود.
۴- کناره: فرشی است که برای مفرش کردن راهروها و راه پله ها استفاده می شود و پهنای آن از ۷۰/۱ تا ۵/۰ متر و طول آنها از ۱۰-۳ متر متفاوت است و در بعضی از موارد استثنائی نیز تا ۱۵ متر و بیشتر بافته شده است.
۵- ذرع و نیم و ذرع چارک: به فرشهایی که ابعاد آن ۵/۱×۰۴/۱ و ۶۰/۱×۱۰/۱ متر باشد ذرع و نیم گفته می شود.
همچنین به فرشهایی که ۳۰/۱×۸۰/۰ متر باشد ذرع و چارک اطلاق می شود.
۶- پشتی: به قالیچه هایی که مساحت آنها کمتر از یک متر مربع باشد. متداولترین اندازه پشتی ۹۰×۶۰ سانتی متر می باشد.
البته در منطقه گرگان و بجنورد به طور جداگانه برای پشت پشتی ها نوعی گلیم می بافند و داخل آنها را با پر مرغ و ابر پر می کنند که به این گونه پشتی، قارچین می گویند.
۷- پادری: به قالیچه های کوچکی که اندازه پاگرد در بافته می شود پادری می گویند.
 

دانستنیهای مفید فرش(بزرگ ترین فرش موجود در جهان)

بزرگ ترین فرش موجود در جهان

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

بزرگ ترین فرش موجود در جهان


این فرش در زمره ی نفیس ترین فرش های موجود در دنیا است و به نام فرش عجایب (The carpet of wonder) نامیده می شود.
این فرش كه ۴۳۴۳ متر مربع مساحت دارد به سفارش سلطان قابوس پادشاه كشورعمان، جهت مفروش نمودن مسجد اعظم سلطان قابوس در مسقط، توسط شركت سهامی فرش ایران بافته شد.
كلیه امور مربوط به فرش از جمله طراحی، تأمین موارد اولیه شامل: پشم، رنگ، پیاده سازی و بافت فرش در شركت سهامی فرش ایران انجام شد. بافت این فرش كه اجرای آن دارای بـُعد ملی بود، ركورد بزرگترین فرش تولید شده جهان را به خود اختصاص داد.
 
مشخصات فنی فرش سلطان قابوس
ابعاد: ۹۰/۶۰ متر × ۵۰/۷۰ متر
مساحت: ۴۳۴۳ متر مربع در ۴۸ قطعه
مساحت بزرگ ترین قطعه : ۱۲۰۰ متر مربع
مساحت كوچك ترین قطعه: ۲۴ متر مربع
رج شمار : ۴۰ رج
تعداد گره : ۱۷۰۰۰۰۰۰۰۰ گره
جنس تارو پود: نخ پنبه ای
جنس پرز: نخ پشمی
تعداد رنگ : ۲۸ نوع رنگ گیاهی
 
 
نصب و نگهداری
پس از اتمام بافت كلیه ی قطعات این فرش و انجام عملیات پرداخت، روگیری، داركشی و شستشو در تاریخ ۱۳۷۹/۱۰/۱۰ (۳۰ دسامبر ۲۰۰۰) به كشور عمان حمل و طی ۳ ماه كار مداوم توسط ۵۰ نفر استادكار ماهر رفوگر كلیه قطعات به هم متصل و فرش ِ یك پارچه در صحن مسجد اعظم سلطان قابوس در تاریخ ۱۳۸۰/۰۲/۱۵ (۵ می ۲۰۰۱) همزمان با افتتاح مسجد، مورد بهره برداری قرار گرفت.
 
فرایند تولید
شركت سهامی فرش ایران پس از انعقاد قرارداد، در سال ۱۳۷۵ (۱۹۶۹) با دربار كشور عمان، ضمن تشكیل ستادی از زبده ترین كارشناسان خود نسبت به تهیه طرح های اولیه اقدام نمود و طرح و نقشه ی نهایی این فرش را به تأیید مقامات كشور عمان رسانید.
 از آنجایی كه بافت چنین فرشی (نزدیك به ۵ هزار متر مربع) به صورت یك پارچه، ناممكن بود و با توجه به اینكه در شبستان مسجد اعظم سلطان قابوس، ۴ ستون اصلی و ۱۸ ستون، جهت رواق ها وجود داشت، بنابراین اجرای این طرح، تجربه و تخصص خاصی را برای طراحی و بافت فرش طلب می كرد.
 
بافت این فرش در شهر نیشابور در استان خراسان طی سه سال كار مداوم توسط ۵۰۰ نفر بافنده در دو نوبت كار روزانه  با  صرف ۱۲ میلیون ساعت كار و نظارت و كنترل ۳۰۰ نفر كارشناس خبره شركت صورت پذیرفت.       
در رنگرزی مواد اولیه فرش از شیوه ی ابداعی شركت (رنگرزی پشم قبل از ریسندگی) استفاده شده است.
طرح و نقشه ی ترنج فرش با الهام از طرح داخلی گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان (که در سال ۱۶۰۳ به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است و یکی از برجسته ترین تجلی های هنر ایرانی – اسلامی به شمار می رود) تهیه شده است و در زمینه ی این فرش، از طرح افشان شاه عباسی كه تركیبی از شاخ و برگ است توسط طراحان و نقاشان ماهر شركت با صرف ۱۵۰۰۰نفر ساعت و استفاده از ۱۳۵۰۰ برگ نقشه رنگی انجام شده است.
وزن پشم مصرفی در این فرش ۳۲ تن، از بهترین پشم با توجه به استانداردهای موجود است و وزن فرش بافته شده پس از انجام عملیات پرداخت به ۲۲ تن رسیده است.
 

دانستنیهای مفید فرش(اتاق زیگموند فروید)

اتاق زیگموند فروید

حتما بخوانید

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

اتاق زیگموند فروید


تصویر بالا، اتاق روانكاوي زيگموند فرويد ( عصب‌شناس اتريشي و پايه‌گذار رشته روان‌كاوي است ) و تخت او است كه همچنان به همان صورت  نگهداري مي شود و هرآنچه مي بينيد؛  دستباف هاي عشايري ايران است:  آن كه روي ديوار است قفقازي، روي كاناپه فرش قشقايي و روي زمين فرش هريس است.

دانستنیهای مفید فرش(نحوه تشخیص فرش های ماشینی از قالی)

نحوه تشخیص فرش های ماشینی از قالی

 

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

 

با وجود آنکه به نظر می رسد برخی از فرش های ماشینی که با طرح های زیبا و مناسب بافته شده اند با توجه به ارزانی قیمت آنها از قالی های دست بافت نامرغوب بهتر هستند. ولی با وجود این هیچ گاه فرش ماشینی را با قالی در هر کیفیتی که باشد نمی توان مقایسه کرد. 
فرش ماشینی را بعد از مدتی استفاده مانند موکت مستعمل میتوان به دور انداخت در حالی که قالی حتی نوع نامرغوب آن در مرور زمان زیباتر و با ارزش تر خواهد شد. برای آن دسته از افرادی که قادر به تشخیص فرش های ماشینی از قالی نیستند به اختصار به چند مورد اختلاف آن ها اشاره می کنیم.
۱- در صورتی که فرش های ماشینی را از قسمت پشت آن مورد مطالعه قرار دهیم ملاحظه میکنیم که تار و پود فرش به صورت بسیار مرتب و منسجم و یکپارچه شبکه بندی شده اند و هم چنین حالت زبری خاصی را به هنگام دست کشیدن بر روی این قسمت احساس می نمائیم.
۲- در فرش های ماشینی اشکال طرح نسبت به محورهای فرش کاملا متقارن هستند. و این حالتی است که فقط در قالی های بسیار ظریف و دقیق دست بافت دیده می شود.
۳- برخلاف قالی که نقشه آن در پشت و روی آن یکسان به نظر می رسد در فرش های ماشینی به خصوص انواع نامرغوب آن جزئیات طرح در پشت فرش به طور کامل واضح نبوده و مات به نظر می رسد. ریشه های قالی ها در حقیقت همان امتداد تارها هستند در صورتی که در بسیاری از فرش های ماشینی ریشه ها بصورت جداگانه بافته شده و به فرش متصل شده اند و یا اینکه فرش بدون ریشه می باشد. به علاوه شیرازه فرش ماشینی مانند ابعاد فرش، بسیار منظم و یکنواخت است که به آسانی از شیرازه قالی قابل تشخیص می باشد.
۴- هرگاه فرش ماشینی را از قسمت روی آن و امتداد عرض فرش تا کنیم پرزها در محل تا شده به صورت ردیف های افقی کاملا منظم ( مانند الیاف بُرس ها ) در کنار یکدیگر ظاهر میشوند و فاصله ایجاد شده در این ردیف ها به شکل دهلیزهای کاملا مستقیمی به نظر می رسد و این کیفیتی است که در میان قالی ها به طور معمول دیده نمی شود و سرانجام عامل مهم دیگر در تشخیص فرش های ماشینی در پوک بودن و حالت اسفنجی پرزهای آن و کم وزن بودن نسبی آن نسبت به قالی و هم چنین عدم قابلیت تا شدن آسان آن در جهت های طولی و عرضی است به همین دلیل است که فرش های ماشینی را اغلب لوله می کنند.
 
برگرفته از کتاب فرش ایران / محمد جواد نصیری

دانستنیهای مفید فرش(اگر قصد خريد فرش را داريد)

اگر قصد خريد فرش را داريد، بخوانيد:

۷ نکته درباره ايمني و سلامتي فرش

۳ نکته درباره ارگونومي فرش
 
۴ نکته درباره سلامت روان و فرش
 
 
برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید
 
 

اگر قصد خريد فرش را داريد، بخوانيد


باستان‌شناسان و متخصصان اعتقاد دارند تاريخچه بافت و توليد فرش در ايران به دوران صفويه برمي‌گردد. پژوهشگران معتقدند که قرن ۱۶ و ۱۷، آغاز شکوفايي هنر فرشبافي در ايران بوده است. جنس نخ بيشتر فرش‌هاي قديمي ايراني از پشم بوده اما محققان چند نمونه خيلي قديمي از فرش کاشان را کشف کرده‌اند که با نخ ابريشم بافته شده است. بد نيست بدانيد حدود يک‌سوم فرش‌هاي دستباف کل دنيا در ايران بافته مي‌شود و ۳۰ درصد از بازار صادرات فرش دستباف در دنيا، در دست کشور ماست. با اين مقدمه حتما متوجه موضوع اين گزارش شده‌ايد؛ بله، فرش! اگر مي‌خواهيد فرش بخريد يا تصميم داريد فرشتان را عوض کنيد، بهتر است قبل از اين کار نکته‌هايي را که براي خريد يک فرش خوب لازم است، بدانيد.
 
۷ نکته درباره ايمني و سلامتي فرش
معمولا جنس نخ فرش‌هاي دستباف، ابريشم و پشم و جنس نخ فرش‌هاي ماشيني، پولي‌پروپيلن و نايلون است بنابراين مي‌توان گفت فرش‌هاي ماشيني به راحتي روي سنگ و سراميک سر مي‌خورند اما فرش‌هاي دستباف نه! به همين دليل اگر در خانه‌تان، سالمند يا کودک داريد، بهتر است فکر خريد فرش ماشيني را از سر بيرون کنيد چون در غير اين صورت امکان سر خوردن اين گروه افراد روي فرش و شکستگي احتمالي دست و پايشان وجود دارد.
در بافت فرش ماشيني از الياف مصنوعي استفاده مي‌شود بنابراين ممکن است در شما يا ساير اعضاي خانواده‌تان حساسيت ايجاد کند. براي جلوگيري از اين مشکل به سراغ فرش‌هاي دستباف برويد.
فرش‌هاي تزئيني و فانتزي با پرز بسيار بلند که به تازگي وارد بازار شده‌اند، مي‌توانند به سادگي گرد و غبار را داخل خود جمع کنند. به همين خاطر اگر سابقه آسم و آلرژي داريد بهتر است اين فرش‌ها را نخريد يا حداقل آنها را در اتاق خوابتان پهن نکنيد. 
اگر بودجه کافي براي خريد فرش دستباف نداريد، بهتر است براي جلوگيري از سر خوردن‌ فرش ماشيني روي سنگ و سراميک، زير آن سُربس بچسبانيد. 
بد نيست براي اطمينان بيشتر از سر نخوردن فرش روي سنگ و سراميک، قسمتي از آن را زير پايه‌‌هاي مبل يا کاناپه قرار دهيد اما حواستان باشد که هيچ‌وقت پايه‌هاي تخت را روي فرش نگذاريد چون تخت سنگين است و خيلي زود باعث از بين رفتن فرشتان مي‌شود. مي‌توانيد با انتخاب قاليچه‌هايي کوچک براي اتاق خوابتان، از مشکل قرار گرفتن فرش زير پايه‌هاي تخت، خلاص شويد. 
هرچه ميزان تراکم فرش‌هاي ماشيني بيشتر باشد، تعداد گره‌هاي آن بيشتر و در نتيجه فرش محکم‌تر است. گرد و خاک و آلودگي چنين فرش‌هايي درون تار و پود كمتر جمع مي‌شود و براي افراد مبتلا به آلرژي که نمي‌توانند فرش دستباف بخرند، انتخاب بهتري هستند.
فرش‌هاي ماشيني به خصوص آنهايي که درصد نايلون بالايي دارند، به راحتي مو، آلودگي و خرده‌ريز‌هاي ديگر را در خود جمع مي‌کنند اما فرش‌هاي دستباف مو و آشغال را به خود نمي‌‌گيرند و باعث آلودگي خانه‌تان نمي‌شوند.
 
۳ نکته درباره ارگونومي فرش
الياف مصنوعي به کار رفته در فرش‌هاي ماشيني باعث خشک و خراشيده شدن پوست کف پا مي‌شوند. ضمن اينکه پوست حساس نوزادان نوپا و آنهايي که چهار دست و پا راه مي‌روند، در اثر تماس با الياف مصنوعي اين فرش‌ها، خشک و حتي ترک‌ترک مي‌شود. بهتر است در صورت امكان فرش دستباف بخريد و اگر هم نمي‌توانيد، با دمپايي طبي روي فرش‌هاي ماشيني راه برويد تا پوست پايتان آسيب نبيند. در جاهايي از خانه که کودکتان رفت‌وآمد دارد، پارچه‌هاي نرم و نخي روي فرشتان بيندازيد.
پشم و ابريشم به کار رفته در فرش‌هاي دستباف باعث نرمي، ظرافت و لطافت اين نوع فرش‌ها مي‌شوند بنابراين اگر روي فرش دستباف بخوابيد به هيچ وجه دچار گردن درد يا کمردرد نمي‌شويد در صورتي که ماهيت خشک فرش‌هاي ماشيني باعث مي‌شود پس از ساعاتي خوابيدن روي آنها، احساس کمردرد يا حتي گردن‌درد بکنيد. 
پشم و ابريشم طبيعي که براي بافت فرش‌هاي دستباف استفاده مي‌شوند، خاصيت دفع گرما در تابستان و دفع سرما در زمستان دارند. كساني كه فرش دستباف دارند، مي‌دانند در تابستان كه روي فرششان راه مي‌روند،‌ خنکي و در زمستان گرماي پشم و ابريشم را احساس مي‌كنند ولي فرش‌هاي ماشيني اين ويژگي را ندارند.
 
۴ نکته درباره سلامت روان و فرش
اگر خانه‌تان کوچک است، بهتر است فرشي با رنگ روشن و طرح خلوت انتخاب کنيد تا حجم بيشتري به فضاي داخلي منزلتان بدهيد. استفاده از فرش‌هاي تيره و شلوغ، باعث گرفتگي فضا و ناآرامي محيط خانه مي‌شود. 
فرش‌هايي با طيف رنگي آبي، سبز، صورتي و ليمويي مي‌توانند بهترين گزينه براي اتاق خواب شما باشند و هنگام خواب برايتان آرامش فراهم کنند.
آشپزخانه محل مناسبي براي فرش‌هاي لوکس و دستباف نيست، براي اينکه بعد از هر بار پاشيدن روغن يا ريختن غذا روي فرشتان عصبي نشويد، براي آشپزخانه‌تان قاليچه‌‌هايي کوچک انتخاب کنيد تا شست‌وشو و نظافت آنها راحت باشد.
براي خانه‌هاي جنوبي و خانه‌هايي که نورگير کمي دارند هم بايد از فرش‌هايي با رنگ روشن و طرح خلوت استفاده کرد تا انعکاس نور روشن فرش باعث بهتر شدن روحيه و جلوگيري از ابتلاي شما به افسردگي در فضاي تاريک و دلگير خانه شود.
 
 

دانستنیهای مفید فرش(نکته هایی مهم در نگهداری فرش دستباف)

نکته هایی مهم در نگهداری فرش دستباف

 

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

 

بیشترین آسیب دید‌گی‌های فرش دستباف بر اساس تجربیات مشاهده شده مربوط به ساییدگی، پوسیدگی، بیدخوردگی و تداخل رنگ است.

_ فرش دستباف را روی سطح هموار مانند سنگ، سرامیک، موزائیک، و پارکت پهن شود، این سطح باید صاف، خشک و عاری از گرد و خاک باشد.

_ نباید فرش دستباف بر روی سطح گچی، خاکی یا آهکی گسترده شود، این مواد به علت قلیایی بودن باعث تجزیه پشم و ابریشم خواهند شد. هر چند فرش دستباف به اندازه کافی سنگین بوده و این امر جابجایی آن را محدود کند، ولی در طول زمان ممکن است که در یک جهت حرکت کند، در این صورت برای جلوگیری از حرکت فرش می‌توان از ترمز فرش که به صورت قطعه‌ای از لاستیک خاص است که در زیر فرش قرار می‌گیرد از حرکت آن جلوگیری کرد.

_ از قرار دادن اشیای سنگین و دارای پایه‌های باریک مانند مبلمان بر روی فرش دستباف خودداری کنید، این امر باعث فشرده شدن فرش دستباف شده و در طولانی مدت ممکن است که اثر آن از بین نرود. در صورتیکه به اجبار باید این کار انجام شود بهتر است با قراردادن زیر مبلی(چوبی یا پلاستیکی) زیر پایه مبل نیروی وارده را پخش کرده تا آسیب کمتری ایجاد کند و حداقل ماهی یکبار محل پایه مبل را تغییر داده شود.

_ راه رفتن مداوم بر روی قسمت خاصی از فرش باعث ساییدگی فرش در آن محل خواهد شد که برای جلوگیری از این اتفاق می بایست حداقل هر شش ماه یک بار بسته به میزان تردد فرش را سر و ته کرده تا پرزهای فرش امکان یابند که به حالت اولیه بر گشته و مقاومت بیشتری داشته باشند.

_ ریشه‌های فرش در صورتی که تردد زیادی روی آنها صورت گیرد، ممکن است آسیب ببینند، بهتر است در این صورت ریشه‌ها را با پارچه پنبه‌ای لفافه دوزی شود.

_ از قراردادن گلدان‌یا درختچه بر روی فرش و یا کنار آن خودداری شود، چراکه اغلب پوسیدگی فرش ناشی از آب اضافی‌های گلدان است.

_ نباید از مواد سفید کننده برای شستشوی فرش یا ریشه آن استفاده شود، چرا که این مواد باعث پوسیدگی زود هنگام فرش خواهد شد.

_ از قراردادن فرش دستباف در زیر نور مستقیم خورشید مثلا کنار پنجره خودداری شود، در صورت لزوم می توان از رو فرشی برای محافظت فرش استفاده کرد و بهتر است که هر دو تا سه ماه یکبار برای جلوگیری از دو رنگی فرش آن را سروته کرد.

_ نظافت فرش از نظر گرد و خاک و آشغال کنترل شده و در صورت لزوم با استفاده از جاروبرقی ساده(بدون برس) آن را جارو کنید. توجه کنید هر قد فرش کمتر جارو شود، عمر آن بیشتر خواهد بود بنابراین فقط در مواقع لزوم این کار انجام شود.

_ با استفاده از جاروی برقی برس دار و یا جاروی دستی، سطح فرش را جارو بزنید، دقت شود در صورت استفاده از جاروی برقی برس دار از استفاده آن در قسمت ریشه ها خودداری شود، چراکه ممکن است ریشه درون برس جارو گیر کرده و باعث صدمه دیدن ریشه‌ها شود. آخرین مرحله جاروکشی در جهت خواب فرش باشد تا پرزهای فرش مرتب شده و نقوش وضوح خود را بدست آورند.

_ هر دو یا سه سال، فرش خود را کنترل و در صورت نیاز آن را بشویید. دقت شود هر قدر میزان شستشوی فرش کمتر باشد عمر فرش بیشتر خواهد شد و بنابراین فقط در مواقع لزوم فرش را بشویید، در صورت تمایل می توانید با استفاده از شامپوی مخصوص فرش البته با نام‌های معتبر و دارای پروانه ساخت استفاده کنید.

_ بهتر است برای شستشوی خانگی از جاروهای برقی مخصوص که دارای قدرت کشندگی مواد خشک و مرطوب است استفاده کنید تا رطوبت درون فرش باقی نماند، پس از شستن فرش لازم است که حداقل به مدت دو ساعت پنجره‌ها باز گذاشته شود تا فرش کاملا خشک شود.

_ اگر سطح فرش در اثر آلودگی هوا سیاه و کثیف شده بجای شستشوی کامل می توان مقدار کمی شامپو فرش را در یک ظرف آب ریخته با دست خوب به هم زده تا کف کند.

_ همچنین با استفاده از کیسه برنج از جنس pp سفید فقط کف روی ظرف را برداشته و با آن سطح فرش را از سمت بالا به طرف پایین (در جهت خواب فرش) چند بار روشویی شود.

_ باید با استفاده از پارچه سفید مرطوب (در جهت خواب فرش) ماده شوینده از سطح فرش پاک شود همچنین باید مراقب بود آب و مواد شوینده به مغز فرش نفوذ نکند و حتما کامل خشک شود./خراسان نیوز


دانستنیهای مفید فرش(● چه فرشی برای چه جور جایی. ماشینی بخریم یا دستباف. چگونه عمر فرش را افزای

● چه فرشی برای چه جور جایی؟

● ماشینی بخریم یا دستباف؟

● چگونه عمر فرش را افزایش دهیم؟

 

برای کسب اطلاعات در مورد مطالب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید

مهم و جالب

 

 

فرش در خانه اکثر ایرانی ها یکی از وسایل ضروری خانه به حساب می آید. اگر شما قصد خرید فرش برای منزلتان را دارید پیشنهاد می کنیم ابتدا این مطلب را بخوانید تا درنهایت با وجود تنوع بسیار طراحی و نقشه فرش در بازار دچار سردرگمی نشوید...

 

 

فرش های دستباف در ایران در سه قالب اصلی بافته می شوند: ترنج، خشتی و افشان که در این میان لچک ترنج از طرفداران بیشتری برخوردار بوده است. در واقع می توان گفت فرش هایی که در اکثر خانه های ایرانیان دیده می شود با حاشیه ای پهن در اطراف و طرحی بیضی یا دایره در میان، طرح ترنج است که مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. این نوع طرح از معماری ساختمان های سده آخر دوره اشکانیان الهام گرفته شده است و نمادی از حیاط ساختمان های آن دوره است. لچک های فرش باغچه های سبزی کاری خانه ها و بیضی وسط حوض حیاط است.

 

در طرح افشان، لچک و ترنج حذف شده و با حفظ همان حاشیه کناری در وسط فرش طرح گل و ساقه و برگ دیده می شود. در طرح خشتی نیز تمام سطوح داخلی به مستطیل های مساوی تقسیم شده و در داخل هریک نقشه ای بافته شده است. هرچه طرح درون خشت ها تکراری نباشند نشانه مرغوبیت نقشه است. در کنار این فرش ها طرح های دیگری نیز وجود دارد که در شهرهای دیگر ایران بافته می شوند و از آن جمله می توان به گبه، فرش های ترکمن و ... اشاره کرد.

 

● چه فرشی برای چه جور جایی؟

 

پیش از آنکه برای خرید فرش اقدام کنید لازم است به برخی نکات نظیر نوع کفپوش خانه، وسعت محیط، میزان نورگیری، رنگ دیوارها و روکش مبلمان ها و پرده ها، میزان تردد در محیط و سبک فضای خانه دقت کنید. این نکات شما را در این زمینه راهنمایی می کند:

▪ برای فضاهایی با وسعت کم، فرشی با ترکیب روشن انتخاب کنید. در ضمن طرح افشان برای این نوع فضاها مناسب تر است ولی هرگز طرح خشتی انتخاب نکنید چون فضا را بیشتر کوچک نشان می دهد.

 

▪ اگر اتاق شما به اندازه کافی نورگیر نیست، فرش با ترکیب رنگی روشن انتخاب کنید. هر چه فرش روشن تر باشد فضا نورانی تر به نظر می رسد.

▪ به هنگام انتخاب رنگ فرش به پالت رنگی موجود در فضا شامل رنگ دیوارها، پارچه روکش مبلمان، پرده ها و حتی رنگ چوب لوازم و از همه مهم تر رنگ کفپوش توجه کنید. اگر در فضای مدنظر شما، دیوار، کفپوش یا مبلمان طرح دار وجود دارد، فرشی با طرح های خلوت انتخاب کنید تا تعادل طرح و نقش در کف محیط حفظ شود. گبه به لحاظ سبک طراحی بهترین انتخاب برای محیط های رنگی و شلوغ است.

 

▪ برای فضاهای پر رفت وآمد مثل اتاق نشیمن یا ورودی خانه، فرش های روشن با بافت ظریف یا به اصطلاح رج بالا مناسب نیست. این گونه فرش ها در این مکان ها در معرض آسیب دیدگی بیشتری قرار می گیرند.

▪ قبل از خرید فرش به سنتی یا مدرن بودند خانه خود نیز توجه کنید. مثلا اگر خانه شما کفپوش پارکت دارد، گبه روی آن زیباتر می شود اما برای فضاهای سنتی تر، طرح لچک ترنج مناسب تر است.

 

 

 

● ماشینی بخریم یا دستباف؟

اگر توجه کرده باشید اکثر پدرها و مادرهای ما در خانه هایشان فرش دستباف دارند و آن را بسیار با ارزش تر از فرش ماشینی قلمداد می کنند. گر چه هم اکنون فرش های ماشینی بسیار زیبایی وارد بازار شده است و به دلیل ارزانی آن نسبت به فرش دستباف بسیار مورد استقبال قرار گرفته اما باید به این نکته اشاره کنیم که فرش دستباف مزایای بسیاری در مقایسه با فرش ماشینی دارد و بهای بیشتر پرداخت کردن برای آن از نظر بسیاری از افراد به صرفه تر است. در اینجا برخی مشخصات این دو نوع فرش را با هم مقایسه می کنیم:

 

 

▪ فرش های دستباف از دور و نزدیک جلوه بسیار خوبی دارند اما فرش های ماشینی تنها از دور جلوه دارند و از نزدیک چندان مرغوب به نظر نمی رسند.

▪ گذشت زمان رنگ های فرش دستباف را جلا می دهد اما از جلوه فرش ماشینی می کاهد.

 

▪ فرش دستباف در زمستان گرم و در تابستان سرد است اما فرش ماشینی به دلیل آنکه از مواد پلاستیکی تهیه شده است، این خاصیت را ندارد.

▪ فرش دستباف اگر تمیز نگه داشته شود هیچ گونه مشکلی برای سلامت فرد ایجاد نمی کند اما فرش ماشینی دارای پرزهای پلاستیکی است که در پی عبور و مرور حالت کهربایی به خود گرفته و در هوا معلق می شود و در مواردی باعث بروز حساسیت های تنفسی می شود.

 

▪ فرش ماشینی به مرور زمان ارزش خود را از دست می دهد ولی فرش دستباف به مرور زمان ارزش پیدا می کند.

 

 

● چگونه عمر فرش را افزایش دهیم؟

 

مانند هر شی دیگری فرش نیز نیاز به نگهداری دارد. با رعایت برخی نکات می توانید طول عمر فرش خود را افزایش داده و برای مدت بیشتری آن را نو نگاه دارید:

۱) اجازه ندهید نور مستقیم خورشید روی فرش بتابد.

 

۲) فرش را در نزدیکی منابع حرارتی و آتش زا قرار ندهید.

۳) برای جابه جا کردن فرش آن را رول کنید و هرگز اقدام به تا کردن فرش ننمایید چون سبب شکسته شدن آن می شود.

 

۴) فرش را در مکان های مرطوب قرار ندهید زیرا رطوبت باعث پوسیدگی فرش می شود.

۵) وسایل سنگین نظیر مبلمان و کمد را روی فرش قرار ندهید زیرا سبب فشردگی الیاف در یک نقطه می شود و در صورت اجبار به این کار، هر چند وقت یکبار نیز جای وسایلی که روی فرش گذاشته اید را تغییر دهید.

 

۶) هفته ای یکبار فرش را با جاروبرقی تمیز کنید.

۷) اگر روی فرش لکه ای افتاد فورا آن را تمیز کنید. اگر لکه روی فرش باقی بماند پاک کردن آن سخت می شود و نمای فرش را تار و تیره می کند.

 

۸) هر چند وقت یک بار فرش را سر و ته کنید تا در معرض سایش قرار نگیرد.

۹) فرش را در زیر درها به گونه ای پهن کنید که در تماس مداوم با آن نباشد.

 

۱۰) شستن فرش را به شرکت های معتبر قالیشویی بسپارید و از شستن آن در خانه حذر کنید.

۱۱) اگر فرش را روی سرامیک یا موزاییک پهن کرده اید و این امر سبب حرکت فرش می شود می توانید از چسب های مخصوص فرش یا همان ترمز فرش یا آسترهای اسفنج مانند استفاده کنید.

 

دانستنیهای مفید فرش(پرز خوابیده فرش . درخشان کردن فرش)

پرز خوابیده فرش

درخشان کردن فرش

پوشاندن اثر سوختگی روی فرش یا موکت

برای کسب اطلاعات در مورد مط

پرز خوابیده فرش:
اگر پایه وسایل سنگین مانند مبل، بوفه، صندلی و نظیر آن باعث خوابانده شدن پرز فرش یا موکت شده، می‌توانید با استفاده از یک اتو بخار آن را دوباره به حالت اولیه خود برگردانید. اتو را روشن کنید و همین که بخار زیادی در آن جمع شد اتو را روی قسمت موردنظر قرار دهید. البته توجه داشته باشید کف اتو با فرش یا موکت تماس پیدا نکند، بلکه باید اتو را قدری بالاتر از سطح فرش نگهدارید. سپس محکم برس بزنید.
- درخشان کردن فرش:
معمولاً خانم‌ها به دید و بازدیدها توجه خاصی دارند و علاقه‌مندند که فرش‌هایشان جوله خاصی داشته باشد، برای این کار مقدار زیادی نشاسته ذرت روی فرش بپاشید، بگذارید یک ساعت بماند، سپس با جاروبرقی آن را جارو کنید، اثر فوق‌العاده‌ای دارد.
- پوشاندن اثر سوختگی روی فرش یا موکت:
اگر محلی از فرش یا موکت در اثر افتادن آتش سیگار سوخته است، می‌توانید به وسیله یک ریش‌تراش یا موچین، مقداری پرز یا فرش از قسمت سالم فرش جدا کنید و آن را متناسب با قسمت سوخته نمائید. مقداری چسب (از نوع چسب‌هائی که به‌تدریج سفت می‌شوند مانند چسب سیمان و غیره) به قسمت سوخته شده بزنید و پرزها را بر روی آن گذاشته و فشار دهید. سپس روی آن یک کتاب سنگین بگذارید. در مورد موکت هم به همین ترتیب عمل نمائید.

ویا با استفاده از خدمات ما فرشتان را مثل روز اول ترمیم کنید

الب فوق لطفا به ادامه مطالب بروید